Molcean: Türkiye’de halihazırda zengin bir deneyim var
Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu İcra Sekreteri Tatiana Molcean, Türkiye’nin halihazırda uygulanmakta olan proje sayısının en yüksek olduğu ülkelerden biri olduğuna dikkati çeken Molcean, ”İlk KÖİ projeleri Türkiye’de 1980’li yıllarda uygulanmıştır. Dolayısıyla Türkiye’de halihazırda zengin bir deneyim var.” dedi.
8. Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) Forumu, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ev sahipliğinde Kamu Özel İşbirliği yöntemini ilk uygulayan ülkelerden biri olan, bu konuda, gerek Avrupa’da gerekse de gelişmekteki ülkeler içinde ilk sıralarda yer alan Türkiye’de toplandı.
İstanbul’da gerçekleştirilen etkinliğin açılışında konuşan Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanı Şenel, forumda, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına ulaşmak için Kamu Özel İşbirliği’nin nasıl kullanabileceği ve bu doğrultuda uyguladıkları KÖİ süreçlerinin nasıl geliştirebileceği hususlarının tartışılacağını aktardı.
Şenel, “Türkiye, sürdürülebilir kalkınmayı sağlama hedefiyle bölgesel ve küresel düzeydeki krizlerin çözümüne aktif katkı sağlayarak uluslararası kalkınma işbirliği alanında önemli bir aktör haline gelmiştir.” diye konuştu.
Strateji ve Bütçe Başkanlığı olarak Kalkınma Planlarının yanı sıra Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının uygulanması, izlenmesi ve gözden geçirilmesi için ulusal koordinasyondan sorumlu olduklarını dile getiren Şenel, sürdürülebilir kalkınma alanında ilerleme sağlamak amacıyla tüm paydaşlarla planlama, hazırlık, koordinasyon, uygulama ve izleme süreçlerinde kapsamlı çalışmalar yürüttüklerini kaydetti.
Şenel, “Bu hususta farkındalığın artırılması, kapasitenin geliştirilmesi, iyi uygulamaların yaygınlaştırılması ve izlenmesi için çeşitli paydaşlarla yerel ve bölgesel işbirlikleri de devam etmektedir.” dedi.
Şenel, 2024-2028 dönemini kapsayan 12. Kalkınma Planı’nın ekonomik, sosyal ve çevresel boyutlarıyla Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının gerçekleştirilmesine yönelik, her düzeyde politika tutarlılığını tesis etmek için önemli bir araç olduğuna dikkati çekerek, şunları aktardı:
“Söz konusu amaçlara ulaşmak için atılması gereken en önemli adımlardan bir tanesi de alternatif finansman mekanizmaları oluşturarak yeterli ve iyi yönlendirilmiş finansmanın sağlanmasıdır. Bu amaçla Türkiye, yeşil, sosyal ve sürdürülebilir finansman araçlarını oluşturmak, finansman piyasasının yurt içinde ve yurt dışında gelişimine katkı sağlamak ve uluslararası finansmana erişimi geliştirmek amacıyla Sürdürülebilir Finansman Çerçevesi oluşturmuştur.”
“TÜRKİYE, KAMU ÖZEL İŞBİRLİĞİ YÖNTEMİNİ İLK UYGULAYAN ÜLKELERDEN BİRİ”
Türkiye’nin altyapı ihtiyaçlarının karşılanması için özel sektör ile işbirliği sağlanması hususunu da son derece önemsediklerini belirten İbrahim Şenel, Türkiye’nin Kamu Özel İşbirliği yöntemini ilk uygulayan ülkelerden biri olduğunu anımsattı.
Şenel, ilk kamu özel işbirliği sözleşmesini 1986’da imzaladıklarını ve hala yoğun ve başarılı şekilde uyguladıklarını ifade ederek, şunları kaydetti:
“Uygulanan kamu özel işbirliği projelerine bakıldığında, gerek Avrupa’da gerekse gelişmekte olan ülkeler içinde ilk sıralarda yer alıyoruz. Halihazırda toplam yatırım büyüklüğü 2023 fiyatlarıyla 98,6 milyar dolara ulaşmıştır. Bu projelerin işletme hakkı devri bedeli toplam tutarı ise 106,2 milyar dolardır.
Mevcut durumda 74,3 milyar dolarlık yatırım işletmeye geçmişken, 24,3 milyar dolarlık yatırım bedeline sahip proje stoku halen inşaat ve finansman aşamasındadır. Planda yer alan hedeflerin gerçekleştirilmesine yönelik her sene yatırım programının hazırlanmasından ve kamu özel işbirliği projelerinin değerlendirilmesi, analizlerinin yapılması ve izlenmesinden de Başkanlığımız sorumludur.”
Kamu özel işbirliği ile ilgili genel politikaların da kamu yatırım politikaları içerisinde kalkınma planlarıyla belirlendiğinin altını çizen Şenel, “Dolayısıyla kamu özel işbirliğini yatırım programının bir alternatifi değil, tamamlayıcısı olarak görüyoruz. Kamu özel işbirliği projelerinin planlanma aşamasına gereken önemin verilmesi, diğer kamu yatırımları gibi, nitelikli analiz ve değerlendirmelere tabi tutulması gerekiyor.” şeklinde konuştu.
“BU FORUMU DA İŞBİRLİĞİMİZİN SOMUT BİR GÖSTERGESİ OLARAK GÖRÜYORUZ”
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanı İbrahim Şenel, Kamu özel işbirliğine yönelik özellikle ulaştırma ve sağlık alanında yaptıkları yatırımlarla ticaret, turizm, ekonomik büyüme, vatandaşların can güvenliği ve sağlığı ile tüketici refahı gibi temel sosyo-ekonomik konularda atılım yapılmasının önemli bir altyapısını oluşturduklarını belirtti.
Son yıllarda başarıyla gerçekleştirilen kamu özel işbirliği projelerinin çoğunluğunun yerli üstleniciler tarafından gerçekleştirildiğini aktaran Şenel, “Türk girişimcilerimiz Türkiye’de edindikleri bu tecrübeleri kullanarak birçok yabancı ülkede büyük kamu özel işbirliği projelerine imza attılar. Bu projelerde oluşturulan ortaklıklar sayesinde şirketlerimize ve mühendislerimize ciddi bir bilgi ve teknoloji aktarımı sağladık.” dedi.
Şenel, Türkiye’nin Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu KÖİ Çalışma Grubu’nda ve İnovasyon, Rekabet ve KÖİ Komitesi’nde aktif roller almaya devam ettiğini ifade ederek, “Kamu Özel İşbirliği Çalışma Grubu’nun oluşturduğu birçok standardın ve aracın geliştirilmesinde hem kamudan hem özel sektörden önemli katkılarımız oldu. Bu forumu da Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu üyesi bir ülke olarak işbirliğimizin somut bir göstergesi olarak görüyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
“KAMU ÖZEL İŞBİRLİKLERİ, SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA AMAÇLARINI DESTEKLEMENİN BİR YOLUDUR”
Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu İcra Sekreteri Tatiana Molcean da Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının hayata geçirilmesinin, Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonunun ulaşmaya çalıştığı temel hedeflerden biri olduğunu belirtti.
Şu anda dünyanın pek çok zorlukla karşı karşıya olduğunun altını çizen Molcean, şöyle devam etti:
“Kovid-19 salgınından henüz kurtulabilmiş değiliz. Tüm çabalarımız, yeşil toparlanma, iklim eylemi, sürdürülebilir ulaşım, enerji dönüşümü ve tüm bu alanlarda ülkelerle birlikte çalışarak üye ülkeleri taahhütlerini yerine getirme konusunda desteklemeye yöneliktir. Bu nedenle Uluslararası KÖİ Forumu gibi etkinliklerin düzenlenmesi çok önemli. Çünkü, kamu özel işbirlikleri hükümet ve kamu otoriteleri ile özel sektörü bir araya getirerek Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarını desteklemenin bir yoludur.”
“TÜRKİYE, HALİHAZIRDA UYGULANMAKTA OLAN PROJE SAYISININ EN YÜKSEK OLDUĞU ÜLKELERDEN BİRİ”
Molcean, İstanbul’da düzenlenen Kamu Özel İşbirliği Uluslararası Forumu’nun Türkiye’nin sadece bu tür etkinliklere ev sahipliği yapma konusundaki büyük becerisinin bir göstergesi değil, aynı zamanda bu sektördeki performansının da bir göstergesi olduğunu dile getirdi.
Türkiye’nin halihazırda uygulanmakta olan proje sayısının en yüksek olduğu ülkelerden biri olduğuna dikkati çeken Molcean, “İlk KÖİ projeleri Türkiye’de 1980’li yıllarda uygulanmıştır. Dolayısıyla Türkiye’de halihazırda zengin bir deneyim var.” dedi.
Molcean, forumda sadece UNECE bölgesinden değil, Afrika’dan, Latin Amerika’dan, Karayipler’den de katılımcıların olduğunu ifade ederek, “Sürdürülebilir kalkınma için projeleri finanse etmek üzere özel sektörün potansiyelini gerçekten kullanmaya teşvik edebiliriz. Dolayısıyla Türkiye’nin bu forumun ev sahibi olarak ortağımız olması bizim için çok önemli.” şeklinde konuştu.
