Uzun ve sağlıklı yaşam herkesin hayali. Yaklaşık 13 yıl önce Dan Buettner adlı yazar ve uzun ömür uzmanı, doktorlardan ve beslenme uzmanlarından kurduğu araştırma ekibiyle Japonya’daki Okinawa, İtalya’daki Sardunya, Yunanistan’daki İkarya ve ABD’deki Kaliforniya gibi birçok bölgeyi ziyaret edip 100 yaş ve üstü insanların yaşadığı bilinen toplulukları inceledi ve bir rapor düzenledi.
Blue Zone (Mavi Bölge) adını verdiği bu noktalarda yaşayanların arasındaki benzerlikleri tespit edip, daha uzun ve sağlıklı bir yaşamın ipuçlarını tek tek tespit etti.
Söz konusu kişilerden topladığı 150 beslenme düzenini analiz ederek bu bilgileri de toplumla paylaştı.
CNBC’nin haberine göre, işte bu araştırma sonunda ortaya çıkan 9 öneri:
YEDİKLERİNİZİN EN AZ YÜZDE 90’I BİTKİSEL OLSUN
Independent Türkçe’de yer alan derlemeye göre; Çok yaşayan kişiler, mevsime uygun sebzeleri (özellikle ıspanak, karalahana, şalgam yaprağı, pancar ve pazı) tüketiyor. Diğer mevsimler içinse sebzelerin ya turşusunu kuruyor ya da onları kurutuyor. Blue Zone’daki yemeklerde bütün bir sene boyunca fasulye, yeşillik, tatlı patates, tam tahıllı yiyecekler, meyveler ve çerezler de hakim durumda.
Ayrıca, zeytinyağı sofrada önemli bir yere sahip. Araştırmalar, zeytinyağı tüketiminin iyi kolesterolü artırdığını ve kötü kolesterolü düşürdüğünü gösteriyor. Örneğin İkarya Adası’nda, günde yaklaşık 6 yemek kaşığı zeytinyağının, orta yaşlı insanlarda erken ölüm riskini yüzde 50 azaltıldığı tespit edildi.
Blue Zone sakinleri, ortalama yaklaşık 56 gram veya daha az et yiyor. Bunu da genellikle yemekleri tatlandırmak için yapıyor.
Kaliforniya’daki Blue Zone’da yaşayan 96 bin ABD’liyi inceleyen 12 yıllık araştırma, toplulukta en uzun yaşayanların vegan ya da az miktarda balık yiyen pesko vejetaryenler olduğunu belirledi. Araştırmacılara göre, buradaki vejetaryenler et yiyenlerden 8 yıl daha uzun yaşıyordu.
Çoğu Blue Zone sakini, haftada 85 gramdan daha az miktarda balık yiyor ve yenen balıklar genellikle sardalya, hamsi ve morina gibi besin zincirinin ortasında bulunan, cıvaya veya diğer kimyasallara yüksek seviyede maruz kalmayan türler.
Baklagiller, uzun yaşama dair her besin düzeninin temeli konumunda bulunuyor. Blue Zone’da da resmen hüküm sürüyor. Zira Kosta Rika’daki Nicoya’da siyah fasulye, Akdeniz’de mercimek, nohut ve kuru fasulye, Okinawa’da soya fasulyesi sıkça kullanılıyor. Baklagiller, içerdiği ortalama yüzde 21 protein, yüzde 77 karışık karbonhidratlar ve çok az yağla dünyadaki diğer ürünlerden gram başına daha fazla besine sahip. Uzun yaşayan çoğu insan, ortalama günde en az yarım bardak baklagiller tüketiyor.
ŞEKERİ AZALTIN
Blue Zone sakinleri, Kuzey Amerika bölgesinde yaşayanlarla aynı miktarda doğal şeker tüketirken ilave şeker oranı bunun beşte biri kadar, yani günde en fazla 7 çay kaşığı.
Eğer tatlı tüketmeniz gerekiyorsa, özel günlerde kurabiye, şekerleme ve unlu mamuller tüketin. Kahveye, çaya veya diğer ürünlere eklenen şekeri günde en fazla 4 çay kaşığıyla sınırlayın. İlk 5 bileşeni arasında şeker bulunan hiçbir ürünü tüketmeyin.
Bir avuç çerez, yaklaşık 60 gram ağırlığında ve bu, Blue Zone’da yaşayanların tükettiği ortalama miktara tekabül ediyor. İkarya ve Sardunya’da badem, Nicoya’da Antep fıstığı ve Kaliforniya’dakiler her çeşit çerezi tüketiyor. Yiyecek ve uzun ömür üzerine yapılan bir araştırma, çerez yiyenlerin yemeyenlere oranla ortalama iki ila üç yıl daha uzun yaşadığını tespit etti.
Mümkünse sadece ekşi mayalı ekmek veya yüzde 100 tam buğday ekmeği tüketmeye çalışın. Piyasadaki ekmeklerin çoğu, insülin seviyesini hızla yükselten ağartılmış beyaz unla üretiliyor. Fakat Blue Zone sakinlerinin yediği ekmekler ya tam tahıl ya da ekşi hamurdan oluşuyor. İkarya ve Sardunya’da ekmekler, her biri geniş bir besin yelpazesi sunan buğday, çavdar veya arpa gibi lif oranı yüksek tam tahıllardan yapılıyor.
SU İÇİN
Meşrubatlardan uzak durmaya çalışın. Blue Zone’da yaşayanlar, genellikle su, kahve, çay ve kırmızı şarap tüketiyor.
İşte nedenleri:
Su: Blue Zone sakinleri günde 7 bardak su içilmesini öneriyor. Su seviyesinin yüksek olmasının, kan akışını kolaylaştırıp pıhtılaşma ihtimalini düşürdüğünü gösteren araştırmalara işaret ediyor.
Kahve: Sardunya, İkarya ve Nicoya bölgesindekilerin hepsi kahve içiyor. Araştırmalar, kahve tüketimiyle daha düşük demans ve Parkinson hastalığı oranlarını ilişkilendiriyor.
Çay: Okinawalılar, bazı araştırmaların kalp hastalığı ve birkaç kanser hastalığı riskini azalttığını ortaya koyduğu yeşil çayları tercih ediyor. İkaryalılar, vücudu iltihaba karşı koruyan antienflamatuvar özelliklere sahip biberiye, yabani adaçayı ve karahindiba gibi ürünleri kullanıyor.
Kırmızı şarap: Yapılan bir araştırma, az miktarda şarap içen kişilerin, içmeyenlere göre daha uzun yaşadığını gösterse de bu, onların içmeye başlaması gerektiği anlamına gelmiyor.
İŞLENMEMİŞ GIDALAR TÜKETİN
Buettner, uzun yaşayan kişilerin, işlenmemiş yiyecekler tükettiğini tespit ettiğini ifade etti. Bu kişiler, tam tahıllı gıdaları kendileri öğütüyor ve sonra yavaşça pişiriyor. Koruyucu maddelerden mümkün olduğunca uzak duruyor.
